یاقوت از نوع سنگ متحوله بوده و اندازه سختی آن ۹ می‌باشد[1] و یاقوت از اکسید آلومینیوم در شرایط ویژه ساخته شده‌است. رنگ سرخ این معدن را یاقوت و رنگ‌های دیگر آن از قبیل سفید، زرد، نصواری و سایر رنگ‌ها را به نام «کورندم» می‌نامند که در افغانستان و ایران از خود نامهای محلی دارند. علاوتآ یاقوت در معادن بشکل پخته و خام یافت می‌شود، که یاقوت پخته شفاف و نور از آن می‌گذرد و یاقوت خام شکنند و شفاف نمی‌باشد و ارزش تجارتی هم ندارد.
در جهان معادن یاقوت در کشورهای تایلند، سریلانکا، ایران، تایلند و افغانستان وجود دارد. استخراج این معدن از زمانه‌های قدیم رواج داشته است. شماری ازتاریخ‌دانان ایرانی و عرب در نوشته‌های خود از یاقوت افغانستان ذکر نموده‌اند[2] .
سنگ هاى قيمتى ياقوت در ولايات مختلف کشور چون بدخشان، کنر، پنجشير، نورستان و منطقۀ جگدلک کابل وجود دارد[3] ؛ اما تا کنون به اساس کدام سروى، دقيقاً مشخص نشده که معادن مذکور درکدام مناطق اين ولايت موقعيت دارد و درمجموع، ذخاير موجود ياقوت افغانستان تا چه حد است.
در ناحیه جگدلک واقع 100 کیلومتری سرک میان کابل جلال آباد قرار دارد[4] . هرچند روس ها بالاى معدن ياقوت جگدلک تا حدى کار کرده اند؛ اما هنوزهم ذخيرۀ معدن جگدلک مشخص نيست و تنها گفته شده که درهرمتر مکعب، از ١٢٢/٢ تا ١٥٧/٣ گرام ياقوت وجود دارد[5]. به اساس این گزارش معدن ياقوت در منطقۀ غران ولسوالى اشکاشم ولايت بدخشان و ولایت نورستان نیز موقعيت دارد. سال هاى زيادى قبل؛ لعل هاى معدن ولايت بدخشان، توسط چکش و کلنگ استخراج مى شد و همچنان اين معدن، به شکل رسمى و غير رسمى مورد استفاده قرار ميگرفت و هنوز هم جریان دارد. افراد مخالف دولت و زورمندان و حتی اشخاصیکه در دولت کار نیز می کنند در استخراج غیر قانونی و قاچاق معادن دست دارند. با وجود که وزارت داخله کشور هشدار داده و تاکید کرده که کسانیکه در پیوند قاچاق معادن کشور، بازداشت شوند، با آنان برخور قانونی صورت خواهد گرفت[6].
جلوگیری استخراج غیر قانونی معادن در افغانستان یکی از معضلات است که دولت افغانستان با آن دست و گریبان است و معادن یاقوت افغانستان هم از این امر مستثنی نیست. این مواد معدنی چون در بازار ارزش بهتری دارد، به همین ملحوظ توسط اشخاص و افراد بشکل غیر قانونی استخراج و بفروش می رسد. گفته می شود که وزارت امور داخله با پخش خبرنامه ای گفته است که مقام های این وزارت، تاکنون چندین فرد را در پیوند با استخراج غیر قانونی معادن بازداشت و به نهادهای عدلی و قضایی معرفی کرده اند.
یاقوت ها از کیفیت مناسبی برخودار می باشند به همین علت در صنایع جواهر و جواهر سازی مورد استفاده قرار می گیرد و در غیر آن می توان از یاقوت ها در دیگر صنایع مثل صنعت لیزر، صفحات برش و سایش، ساعت سازی و دندان پزشکی استفاده نمود.
شبنم منصوری دستیار برنامه نظارت مردمی از صنایع استخراجی و معادن و عضو دیدبان معادن افغانستان
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر